Karamuk (*) Marmelatı

Malzeme:

· siyah erik (sert olmayan)
· esmer şeker
· limon tuzu


Hazırlanışı:

· Siyah eriklerin çekirdekleri çıkartılır ve kabukları soyulur.
· Çekirdeksiz erikler ne kadar geliyorsa o kadar (yani bire bir ölçü) esmer şeker kullanılır. Esmer şekerin tam yarısı reçel yapılacak tencerenin dibine konur.
· Bu arada kabuksuz ve çekirdeksiz erikler bir kapta iyice ezilir.
· Ezilmiş erik tenceredeki şekerin üzerine dökülür ve eriklerin üzerine bir kat daha şeker konur, yani şekerin geri kalanı.
· İyice karıştırılıp ocakta hafif ateş üzerinde yavaş yavaş kaynatılır, arada sırada karıştırılır.
· Marmelat kıvamını almaya başlayınca, yani koyulaşınca içine suda eritilmiş limon tuzu atılır (az miktarda).
· Ateşten indirilip üzerindeki köpükler alınır ve soğumaya bırakılır.
· Soğuyunca ya da ılınınca kavanozlara doldurulur, kavanozların ağzı kapanmadan ve buzdolabına koymadan önce iyice soğuması beklenir.

Neden bu Tarif?

Bilirsiniz genelde reçel ve marmelatlar beyaz şekerle yapılır ve vegan mutfağına uygun düşmez. Bu nedenle ben de esmer şekerle denemek istedim. Çok da başarılı oldu. Hafif ekşi tatları ve koyu renk reçel ve marmelatları sevenler için ideal bir çözüm, hem de kalorisi daha az.

Benim Tavsiyem:

Ben reçelleri de marmelatları da çok severim ve değişik yerlerde kullanırım. Bunu yalnızca sabah kahvaltısında değil, keten tohumundan krep yapıp üstüne koydum. Çok leziz oldu. Vegan kurabiyelerin de üstüne koydum. Sanırım keklere de katılabilecek güzellikte oldu.

Afiyet Olsun!

(*) Karamuk kelime anlamıyla belki pek de öyle harika bir şey değil ama annem genelde benim erkek kedim Othello’yu karamuk diye sever. Ben de bu marmelat kara kara çıkınca ortaya adını karamuk takayım dedim.

Patlıcan Salatası

Malzeme:

· 2 patlıcan
· limon suyu
· zeytinyağı

Üstünü süslemek için (arzuya bağlı):

· domates
· siyah zeytin
· maydanoz
· taze soğan veya piyazlık kesilmiş soğan


Hazırlanışı:

· 2 patlıcan ateşte közlenir.
· Patlıcanlar közlendikten sonra saplarından tutularak kabukları bir bıçak yardımıyla akan suyun altında soyulur. (Suyun altında yapılma nedeni, suyun da yardımıyla daha kolay soyulması ve kalan kirlerin daha kolay çıkması.) Patlıcanlar saplarından tutularak suları sıkılır.
· Patlıcanların sapları kesilir ve tek tek bir çukur kâsede üzerlerine biraz limon suyu dökülüp çatalla ezildikten sonra biraz zeytinyağı döküp tekrar ezilirler. Patlıcanları bir arada değil, tek tek yapmak gerekir bu işlemi. Yani her patlıcan bir öncekinin üstünde aynı işlemden geçer.
· Patlıcan salatası servis tabağına konur ve çatalla üzeri düzeltilip, arzu edilirse süslenir.
· Patlıcan salatasının sunumu açısından arzu edilirse üstü süslenebilir. Ufak domates dilimleri, siyah zeytinler, biraz maydanoz, ince kesilmiş taze soğan veya piyazlık kesilmiş soğanla hem görüntüsü hem de tadı zenginleşir.

Neden bu tarif?

Yukarıdaki tarif öncelikle Türk mutfağının vegan tariflerinden biri olduğu gibi aynı zamanda da gerçek patlıcan salatası tarifidir. Doğrusu budur, başka türlü yapılmaz. Bazıları tuz koyarlar, yanlıştır bu. Çünkü tuz patlıcan salatasını karartır. Bazıları da içine yoğurt katar, aman sakının bundan!!! Yoğurt zaten doğasına aykırı patlıcan salatasının ve bunu beyazlatmak için yaparlar, büyük hata. Tadı çok kötü olduğu gibi, bir de gerçek değil suni bir beyazlık verir.

Benim Tavsiyem:

Patlıcanları mutlaka ateşte közleyin. Bazıları üşendikleri için tüm patlıcanları fırına koyarlar. Aynı tadı asla alamazsınız. Bir deneyin, bayılacaksınız. Ayrıca 2 adet patlıcan mezelik düşünüyorsanız yeterli salatayı çıkartacaktır.

Afiyet Olsun!

Vegan Kurabiyeler

Malzeme:

· 100 ml zeytinyağı
· ½ su bardağı esmer şeker
· 2 yemek kaşığı keten tohumu / su karışımı (2 yumurta yerine)
· yeterince tam buğday unu (3 – 4 su bardağı)
· ½ paket kabartma tozu
· tarçın
· buğday özü (kepek)


Hazırlanışı:

· 2 yemek kaşığı keten tohumu 10 – 12 yemek kaşığı su ile blenderdan geçirilir. Keten tohumları ufalanıp yoğun bir karışım elde edilir. Bu karışım iki yumurta yerine geçer.
· Keten tohumu karışımı ve zeytinyağı bir kapta iyice karıştırılır.
· Arzu edildiği kadar (1/2 – 1 su bardağı) şeker, kabartma tozu ve tarçın (gene arzu edildiği kadar) katılır ve karıştırılır.
· En son olarak un elenerek yavaş yavaş bu karışıma katılır. (Elekte kalan kepekler de katılmalı). Karışım yoğurulur. Kulak memesi kıvamına gelene kadar un eklenir.
· Fırın 180 dereceye ayarlanır ve ısıtılır.
· Hamurdan parçalar kopartılıp yassılaştırarak ya da değişik şekillerdeki kalıplarla şekil verilmiş hamurlar tepsiye bir yağlı kâğıt üzerine dizilir. İstenirse (ki güzel oluyor), her kurabiyenin üstüne biraz buğday özü (kepek) konulabilir.
· Kurabiyeler fırında 20 – 25 dakika pişirilir.


Neden bu tarif?

Vegan beslenmede tatlı sorununun kolay bir çözümü olması gerektiğini, klasik tariflerin sağlıklı ve vegan beslenmeyle birebir örtüşen malzemelerle değiştirilerek başarılı sonuçlar elde edileceğini düşünüyordum. Haklıymışım. Bu zevkten mahrum kalmanın bir anlamı da yok.

Benim tavsiyem:

Çok lezzetli ve sağlıklı bir tarif. Mutlaka her yerde ve değişik şekillerde satılan kurabiye kalıplarıyla şekillendirmek onları daha da güzel ve leziz kılıyor. Çay saatinde kilo yapmayan bir tatlı. Ayrıca şekerini artırmak, tarçın ekleyip eklememek damak zevkine bağlı.

Afiyet Olsun!

Sos Tarifleri

1) Fesleğenli Domates Sosu:

Malzeme:

* bir dal taze fesleğen
* 2 domates
* 1 çarliston biber
* 1 kaşık biber salçası
* zeytinyağı
* üzüm sirkesi ya da pirinç sirkesi
* deniz tuzu
* taze çekilmiş beyaz biber
* 2 diş sarımsak
* kuru fesleğen
* kekik

Hazırlanışı:

* Blender’a 2 domates ile 1 çarliston biber doğranarak konur ve üzerine bir dal taze fesleğenin yaprakları, biraz deniz tuzu, biraz toz beyaz biber, küçük bir kaşık biber salçası, 2 diş sarımsak, kekik, zeytinyağı, biraz üzüm sirkesi (bulabilirseniz pirinç sirkesi) ve arzuya bağlı olarak kuru fesleğen (örneğin mor) eklenir.
* Bu karışım blenderdan geçirildikten sonra bir kaba konur ve buzdolabında saklanır.
* Küflenmemesi için mutlaka sosun üzerine ayrıca zeytinyağı koyulur, zeytinyağı sosun üzerini örter ve korur.

Benim Tavsiyem:

Gerçek bir pizza sosu. Bu sos tek başında da çok lezzetli, örneğin bir dilim kızarmış tam tahıllı ekmekle. Makarnalara da çok yakışıyor. (Özellikle vegan beslenenlerin yumurtasız makarnaları diğer makarnalardan daha lezzetli oluyor açıkçası.) Patlıcan kızartması ve diğer sebze yemeklerine de yakışan bir tadı var. Kısacası herşeyle uyumlu harika bir sos!!!


2) Yeşil Sos:

Malzeme:

· 4 yemek kaşığı zeytinyağı
· 2 yemek kaşığı üzüm sirkesi
· 1 yemek kaşığı taze kıyılmış maydanoz
· 1 yemek kaşığı taze kıyılmış fesleğen, dereotu vs (arzuya bağlı)
· 1 diş sarımsak
· biraz deniz tuzu
· biraz taze çekilmiş kara biber

Hazırlanışı:

· Bir kabın içine tüm malzeme konur ve iyice karıştırılır. (Sarımsak iyice ince kıyılmış olmalı.)
· Buzdolabında kapaklı bir kapta saklanır.

Benim Tavsiyem:

Yukarıdaki ölçüler baz alınarak aynı oranda malzemeyi çoğaltıp daha fazla sos hazırlayabilirsiniz. Ben sosları çok uzun süre saklama taraftarı olmadığım için malzemenin iki katıyla hazırlıyorum yeşil sosu. Fesleğen, dereotu ve başka yeşillik katmak tabii ki damak zevkiyle ilgili. Ben maydanoz tercih ediyorum. Sos hazırlarken maydanoz kıymakla uğraşmak istemiyorsanız maydanoz küpleri hazırlayıp gerektiğinde kullanabilirsiniz. Maydanoz dondurulmaya gelen bir bitkidir, böyle zamanlar için şöyle bir çözüm üretebilirsiniz: Taze maydanozları ince ince doğrayıp minik buz kalıplarına koyup üzerine su dökün ve dondurun. Gerektiğinde bir kalıp alıp yemeğe, bu sosa veya çorbalara katabilirsiniz. Kendi kendine çözülür.

Keten Tohumu Omleti

Malzeme:

· 2 yemek kasığı keten tohumu
· 2 yemek kaşığı buğday ya da mısır nişastası
· su

Hazırlanışı:

· 2 yemek kaşığı keten tohumu 10 - 12 yemek kaşığı su ile blenderdan geçirilir. (Bu tarifi yumurta yerine ne kullanılabilir adlı bölümde anlatmıştım. Bu işlem için biraz sabırlı olmak lazım, keten tohumu suyla blenderdan geçirilince epeyce yoğun bir sıvı elde ediliyor, keten tohumlarının ufalanmasını beklemek gerek. Her bir yemek kaşığı keten tohumu 1 yumurta yerine geçer)
· Daha sonra bu malzemeye 1 - 2 yemek kaşığı buğday ya da mısır nişastası (arzuya ve damak zevkine göre) katılır ve blenderdan tekrar geçirilir. Bu aşamada göz kararıyla su katmak gerekebilir.
· Elde edilen malzeme yağsız tavada omlet gibi pişirilir. (Üzerine eklenecek malzeme gene zevke ve damak tadına kalmış)

Neden bu tarif?

Yemediğimiz ya da yiyemediğimiz her şeyin bir alternatifi olduğunu düşünüyorum. Yumurta yememek ya da yiyememek durumundaki olası alternatifleri araştırırken aklımda olan bir çözümdü bu. Oldukça da başarılı ve lezzetli.

Benim tavsiyem:

Herkesin damak zevkine göre omletini oluşturma şansı var. Ben üstüne tofu parçaları koydum, peynirli omlet oldu. :-) Mantar, otlar, sebzelerle de renklendirilebilir. Ama en önemlisi yağsız tavada mümkün olduğunca ince bir şekilde yaymak lazım malzemeyi.

Afiyet olsun!

Tofulu Domates Tarifleri

1) Tofulu Izgara Domates

Malzeme:

· Tofu (baharatlı, kekikli ya da sade)
· Domates
· Kapari
· Zeytinyağı

Hazırlanışı:

· Domatesler yıkanır ve kurulanır, ikiye bölünür.
· Domateslerin üzerine biraz zeytinyağı sürülür, biber ve az tuz serpilir.
· Tofu dilimleri ince olarak kesilir ve domateslerin üzerini kaplayacak şekilde konur.
· Süs için tofuların üstüne birkaç tane kapari tanesi konur.
· Biraz daha zeytinyağı sürülüp, üstten kapaklı ızgaraya ya da fırına konarak kısa süre kızartılır.

2) Soya Mayonezli Izgara Domates

Malzeme:

· Soya Mayonezi (tarifini blogda bulabilirsiniz)
· Domates
· Tam tahıllı ekmek
· Kapari

Hazırlanışı:

· Domatesler yıkanıp kurulanır, üstü kesilir ve dolma yapar gibi içi boşaltılır.
· Tarifini daha önce vermiş olduğum soya mayonezini, domatesin içinden çıkan kısmıyla karıştırılır.
· Bu karışımın içine tam tahıllı ekmek (2 domates için 1 dilim) didiklenir ve karıştırılır.
· Bu kalın sos domateslerin içine doldurulur.
· Domateslerin üstüne (ya da sosun içine) birkaç kapari konur.
· Üstten kapaklı ızgarada ya da fırında kısa süre kızartılır.


Neden bu tarif?

Son derece sağlıklı ve evde bir şey olmadığında bile yapılabilecek bir hafif yemek. Özellikle yazın hafif yemek isteyenler için ideal.

Benim tavsiyem:

Bu domates tarifleri ana yemek ya da meze olarak sunulabilir. Belki domateslerin yanına üzerleri hafifçe yağlanmış Çarliston biberler de fırınlanabilir. Bu tariflerin malzemeleriyle oynayarak, ya da farklı sebzeler ekleyerek pek çok versiyonunu üretmek mümkün.

Afiyet olsun!

Tarkan'ın 'Ispanaklı ve Tofulu Gözleme' Tarifi

Zarif dostum Tarkan gene üşenmemiş muhteşem bir tarif göndermiş. Ben gözlemeye bayılırım. Bunu evde yapmayı da düşünüyordum aslında. Tofu zaten peynirin en iyi alternatifi. Tüm vejetaryenlerin, veganların ve aslında sağlıklı beslenmeyi önemseyen herkesin kolaylıkla uygulayabileceği, uğraştırmayan, besleyici, lezzetli ve doyurucu bir tarif. Tarkan birebir ölçü vermemiş, 'biraz göz kararı ve biraz el yordamı' tavsiyesinde bulunmuş. Bu zaten yemek hazırlamanın aslında püf noktası.

Gönlüne sağlık sevgili dostum. Sizlere de afiyet olsun!


Malzeme: (3-4 adet gözleme)

hamur için:

-2-2,5 su bardağı kadar buğday unu(dileyen 1/3 oranında çavdar unu da katabilir)
-biraz soğuk su
-tuz

iç hazırlamak için:

-ince kıyılmış taze ıspanak
-tuz,karabiber,kırmızı pul biber
-ufalanmış tofu
-saf zeytinyağı

Hazırlanışı:

Hamuru hazırlamak için bir tutam tuz ilave edilmiş una yavaş yavaş suyu karıştırın.Kulak memesi kıvamında bir hamur elde edene dek hafifçe yoğurun.Hamur hazır olduğunda,hazırlamak istediğiniz gözlemenin büyüklüğünü göz önüne alarak aşağı yukarı iri bir ceviz büyüklüğünde toplar haline getirin ve unlanmış bir yüzeyde bir oklava yardımıyla ne çok ince ne de çok kalın olacak şekilde açın(İlk denemede hamur çok başarılı olmayabilir,yılmayın,eliniz alıştıkça hamurunuz da güzelleşecektir).
Bu arada kıyılmış ıspanağı tuz,taze çekilmiş karabiber ve bir miktar kırmızı pul biberle harmanlayın,kabaca ufalanmış tofuyu da ekleyin.Açtığınız hamurun yarısına bu hazırladığınız içi yerleştirip yarım ay olacak şekilde hamuru kapatın(kenarlarının iyice kapandığından emin olun ki tavada ters yüz ederken açılıp iç malzemesi tavaya dökülmesin)..Yağsız tavada ve orta ateşte(belki çok az daha kısık bir ateşte,onu siz ayarlayın) her iki yüzeyi de kızarana dek pişirin.Tabağa almadan önce hafifçe zeytinyağı sürün,yanına da garnitür olarak dilimlenmiş domates ve salatalık hazırlayıp afiyetle yiyin.

Lady Macbeth Vegan Kek

Malzeme:

· 3 yemek kaşığı keten tohumu
· su
· 3 kahve fincanı işlenmemiş esmer şeker
· yulaf unu
· 1 limon kabuğu rendesi
· ½ limonun suyu
· 1 paket kabartma tozu
· kek kalıbını yağlamak için biraz zeytinyağı

Hazırlanışı:

· 3 yemek kaşığı keten tohumunu 18-20 kaşık suyla blenderdan geçirip koyu bir kıvama gelmesini sağlayın, biraz da nişasta katılabilir. (Bu tarif yumurta yerine geçer)
· Keten tohumunu ve 3 kahve esmer şekeri bir kapta iyice karıştırın.
· Bu karışıma yavaş yavaş alabildiği kadar yulaf unu katın. Çok katı ve koyu olmasın. Kek hamuru kıvamını tutturun. (yulaf unu zayıf olduğu için 7-8 kahve fincanı gerekiyor en az)
· Hamura bir limonun kabuğunun rendesini ve ½ limonun suyunu katın.
· Fırını 170 dereceye ayarlayın.
· Kek kalıbını zeytinyağıyla yağlayıp bir gazete kâğıdı üzerine ters çevirip fazla yağın akmasını sağlayın. Daha sonra da kek kalıbını elenmiş yulaf unuyla unlayın. (Kalıbınız kek ve ekmek için özel tefal kalıpsa yağlamaya gerek kalmayabilir, ama güvenmediğiniz kalıpları mutlaka yağlayın, kek yapışmasın)
· Hamura 1 paket kabartma tozu katıp karıştırın ve karışımı kek kalıbına dökün.
· Fırında 35 dakika pişirdikten sonra açıp bir kürdanla pişme durumunu kontrol edin ve 15-20 dakika daha pişirip fırından çıkartın.
· Biraz beklettiğiniz keki kalıbından çıkarttıktan sonra iyice havalanması için bir ızgara teli üzerinde bekletin, hem havalanacak hem de daha çabuk soğuyacaktır.

Neden bu tarif?

Aslında tatlıyla aram iyi değildir ama ara sıra tatlı çeker insanın canı. Veganlar için kek ve pasta tarifleri düşünürken aklıma geldi bu tarif. Aslında annemin yumurta ve normal beyaz unla yaptığı bu yağsız keki denemem gene annemin fikriydi. Çok da güzel oldu. İlk parçayı da ona denettim. Sağlıklı ve tadı gerçekten çok güzel.
Kekin adı neden Lady Macbeth Vegan Kek diye düşünenlere: Lady Macbeth benim İran kedilerimden dişi olanı. Othello da erkek olan. Ona da tarifler yolda. :-)

Benim tavsiyem:

Bu keki sade yiyebilirsiniz, normal limonlu keklerden hiç farkı olmadığı gibi, daha da lezzetli hatta, ama dağ kızılcığı reçeli ya da ona benzer ekşi reçellerle de iyi gidiyor. Karamuk marmelatıyla da deneyebilirsiniz. Çok zevkli oluyor. (Karamuk marmelatı tariflerin arasında var).

Afiyet olsun!

Yumurta Yerine Ne Kullanılabilir?

Eğer vegan ya da lakto – vejetaryenseniz tatlarından mahrum kalmak istemediğiniz bazı yemek ve tatlılarda yumurta yerine kullanılacak malzeme büyük sorun olabilir.

Ama gerçekte bu öyle pek de büyük bir sorun değil. Ben bu konuyla ilgili bir araştırma yaptım ve tabii ki, karşıma her yerde mutlaka ama mutlaka ABD, Avustralya ve Avrupa’da özellikle İngiltere’de kolaylıkla bulunabilecek Ener-G Egg Replacer adı verilen ve yumurta yerine kullanılan bir hazır malzeme çıktı. Tabii bu ülkelerle ilişkisi olan, buralara gidebilen varsa bu malzemeden edinebilir. Belki zaman içinde Türkiye’ye de gelir.

Gene araştırırken dikkatimi çeken, her yemek yazarının özellikle bu malzemenin yanı sıra evde yumurtanın yerine konabilecek malzeme yaratmak isteyenler için verdikleri tarifler. Bir şeyler bir şekilde yumurtanın yerini tutuyor.

Örneğin kekler, pastalar için 1 muzun 1 yumurtanın yerini tuttuğunu biliyor muydunuz? Öyleymiş ama. Hem de bu tavsiyelerin en başında yer alıyor.

Daha pek çok alternatif var. Hepsine değineceğim, ama öncelikle kendi denediğim ve memnun kaldığım bir tarifi vereyim:

1 yemek kaşığı keten tohumu ve 5 - 6 yemek kaşığı suyu blenderdan geçirin. Oldukça koyu bir sıvı elde edeceksiniz. Bu bir yumurta yerine geçiyor.

Keten tohumundan hazırladığınız bu malzemeyi hemen kullanmanız gerekir, bekletmeye gelmiyor. 1 – 2 yumurtanın gerekli olduğu tariflerde kullanabilirsiniz.

Ben ama biraz abartarak (deneme yanılma metoduna güvenirim, başka türlü bir şeyler yaratmak mümkün değil) bu tarifi kekte denedim, hem de 3 yumurtanın gerektiği bir kekte. Harika oldu. (Yalnızca keke katarken suyu biraz daha fazla tutmakta fayda var, ki daha akışkan bir malzeme sağlansın.)

(Yakında bir keten tohumu omleti deneyeceğim. Bu tarif ve diğer yumurtanın yerine kullanılabilecek malzemeler için bu yazıyı güncelleyeceğim. Bence arada sırada buraya bakın!)

Soya Mayonezi

Malzeme:
· 1 paket silken tofu (349 gr’lık paketlerde satılıyor)
· 2 yemek kaşığı limon suyu
· 1 tatlı kaşığı tuz
· ½ tatlı kaşığı Dijon hardal
· biraz beyaz biber
· gerçek soğuk sızma zeytinyağı

Hazırlanışı:

Tüm malzemeler bir kaba koyulur ve el mikseri ile çırpılır. Çırpma esnasında zeytinyağı az ve yavaş yavaş ilave edilir. Mayonez kıvamına gelince ağzı kapalı bir kapta (vakumlu kap tercih edilirse daha iyi) buzdolabında iki hafta saklanabilir.

Neden bu tarif?

Vegan beslenmede yumurta olmadığı için, yumurtanın yerini tutacak malzeme kullanmak gerekiyor. Bu malzemelerden biri de tofudur. Tofunun çeşitleri var. Silken tofu denen ipeksi tofu, eklendiği her şeyin tadını alması ve yumuşak olması sebebiyle soslar vs için çok uygundur. Ayrıca yemeklerin bu tarz süse, sosa ve lezzete ihtiyacı olduğunda tam bir kurtarıcıdır. Bu tarif çok lezzetli, aynı normal mayonez tadında, ama hem daha sağlıklı hem de kalorisi düşük. Özellikle şunu da belirteyim, ben neredeyse yirmi senedir mayonez yemiyorum ve bu çözüm benim için de çok hoş oldu.

Benim tavsiyem:

Amerikan vegan yemek tariflerinde soya mayonezi genelde sirkeyle, hatta siyah şekerle oluyor. Ben daha sağlıklı, doğal ve Türk damak tadına daha uygun olan limon suyunu tercih ediyorum. Ama sonuçta damak tadı meselesi, deneye yanıla siz de kendi zevkinize uygun mayonezi hazırlayabilirsiniz.

Afiyet olsun!

Picasso'nun Sarımsaklı ve Domatesli Ekmeği

Malzeme: (4 Kişilik)

· 3 olgun domates
· 2 cm kalınlığında 4 dilim köy ekmeği
· 2 diş sarımsak
· 6 çorba kaşığı sızma zeytinyağı
· 6 roka yaprağı
· deniz tuzu
· çekilmiş karabiber


- Fırını 180 dereceye ayarlayıp ısıtın. Ekmek dilimlerini fırın tepsisine yerleştirip 5-6 dakika fırınlayın. Tepsiyi fırından alıp ekmekleri oda sıcaklığında soğumaya bırakın.
- Sarımsakları soyup ortadan ikiye kesin. Domatesleri yıkayıp kâğıt havlu ile kurulayın. 2 domatesi enine dilimleyin. Kalan domatesi ortadan ikiye kesin. Roka yapraklarını yıkayıp süzün ve 2-3 parçaya ayırın.
- Ekmek dilimlerinin bir yüzünü önce sarımsak, sonra da ikiye kestiğiniz domateslerle iyice ovun. Zeytinyağının yarısını ekmek dilimlerinin üzerinde gezdirin. Ekmeklerin üzerine domates dilimlerini yerleştirin. Tuz ve karabiber serpip kalan yağı da gezdirin. Üzerlerine roka yapraklarını yerleştirip servis yapın.

Neden bu tarif?

Akdeniz mutfağının lezzetini olduğu gibi veren inanılmaz derecede zarif bir tarif. Görüntüsü bile insanın içini açıyor.

Hiç hazırlıksız yakalanmaz mı insan? Birden bire gelen bir misafire bile hiç düşünmeden sunabileceğiniz bir lezzet. Evde hiçbir şey olmasa da bunun malzemesi vardır. Ama rokasız aynı tadı vermez. Siz rokayı mutlaka bulundurun.

Benim tavsiyem:

Her şeyin yanına yakışıyor ama özellikle de şarabın yanında denenmeli. Tam bir Akdeniz keyfi.

Afiyet olsun!

Türkiye'de VEGAN olmak...

Türkiye’de vegan olmak aslında genelde zor tabii. Normal şartlarda vejetaryen olmak bile zor.

Aslında neden böyle olduğunu anlamak mümkün değil.

Bir kere, bu memleket her türlü sebzenin, meyvenin, otun, bakliyatın ve hububatın yetiştiği bir memleket. Koskoca Türk Mutfağı dünyanın çeşit açısından en büyük mutfağı. Adım gibi eminim Türkler bile Türk Mutfağı denince kebap falan zanneder bu mutfağı. Halbuki kebap Güneydoğu Anadolu Bölgesinin, hatta o bölgenin de iki şehrinin zaman içinde komşu mutfaklardan aldığı ve sahiplendiği bir yemek türü. Bu iki şehir de Gaziantep ve Şanlıurfa. Ama bakın bir Mardin’e, orada baharatın, etin ve sebzenin uyumu söz konusudur.

Ama bana Türk Mutfağı dediklerinde benim anladığım Ege Mutfağıdır. Sebzenin, otun muhteşem boy gösterisi.

Vegan beslenme nedir?

Vegan beslenme grubuna dahil olan insanlar herhangi bir sebeple hayvansal kaynaklı hiçbir besini tüketmezler. Vejetaryenler et yemezlerken, veganlar kırmızı et, kümes hayvanları, balık dışında ayrıca yumurta, süt ve ürünleri (peynir, yoğurt), bal yemezler. Tereyağı veya yumurta ile yapılmış hamur ürünü, peynir altı suyu konulmuş hazır besinleri, süt ilavesiyle yapılmış margarinleri yemezler. Beslenmeleri tahıl, meyve, sebze, baklagiller, tohumlar ve fındık-fıstık bazlıdır. Ayrıca veganlar kürk, deri, yün, ipek, kuş tüyü, hayvanlar üzerinde denenmiş kozmetik ürünleri ve kimyasal ürünleri de kullanmazlar.

Şimdi, sizce bu durumda bizi veganların işi zor, değil mi?

Bence o kadar da değil. Belki farkında değilsinizdir ama bundan sonra dikkat edeceğinize eminim, aslında pek çok zaman vegan besleniriz.

Vegan beslenmenin ilkeleri ve çeşitleri var haliyle. Bazı veganlar yalnızca “rawfood” ve “livefood” yani “çiğ gıda” ve “yaşayan gıda” beslenmeden başkasını hayatlarına sokmazlar. Bence bu dönem dönem yapılabilecek bir şey, hatta yapılması gereken bir şey, ki uzunca bir süredir bizim de hayatımıza girmiş olan detoks tarzıdır bu tarz beslenme.

Türk Mutfağında epey vegan yemek vardır aslında.

Bu noktada aslında veganların problemi gereken malzemeyi sağlamak oluyor. Yani peynir, süt, yoğurt, bal kullanmadığımız için örneğin bir kek yapmaya kalkarsak ne yapacağız? Margarinlere genelde peynir altı suyu katılıyor ya da süt. Yumurta gerekiyorsa yerine ne koyacağız? Bunların tabii ki çözümü var. Yurt dışında bu çok kolay. Aradığınız her şeyi buluyorsunuz ekolojik ürünler satan mağazalarda.

Bizde durum nasıl? Bizde de artık ekolojik ürün satan zincirler çoğalmaya ve büyümeye başladı.

Türkiye’nin ekolojik ürün işine herkesten önce girdiğini biliyor muydunuz? Tabii ki Türkiye için değil, yurtdışından gelen talep adına. Bu ülkede her şeyin yetiştiğini bilen diğer ülkeler ekolojik tarıma geçilmesi ve erkolojik ürünleri kendilerine sağlamak için Türkiye’ye böyle bir talep iletiyorlar. Ama Türk tüketici hâlâ pek çok yabancı ürünleri kullanmak durumunda. Örneğin içine yumurta katılmamış makarna.

Protein kaynaklarını tüketmekle yüz yüze kalma raddesine gelen insanoğlu soya fasulyesinin değerini gün gelip anlayacak. Protein deposu bu soya mucizesini pek çok şekilde kullanma şansınız var. Ben sütün yerine soya sütü kullanıyorum, peynir yerine de tofu. Tofular da çeşit çeşit ve bunları da Türkiye’de bulmak mümkün.

Zaman içinde eksik ürünlerin de tamamlanacağına, raflardaki yerlerini alacağına inanıyorum.

Zaten bazı insanlarda (kimisi buna trend diye baksa da) bir bilinçlenme söz konusu. Artık pek çok fırında sertifikalı tam tahıl ekmekleri bulabiliyorsunuz. Ya da organik sebze ve meyve, ki bunun en güzel örneği 17 hazirandan beri İstanbul kurulan “Şişli Ekolojik Halk Pazarı”. (Bu konuya başka bir yazıda değineceğim.)

Benim amacım da vegan beslenen ya da beslenmek isteyenlerle bu işe gönül vermiş biri olarak Türk damak tadına uygun yemek tariflerini paylaşmak.

Yardımcı olabileceğim bir başka konu da şu:

Geçiş nasıl yapılacak? Diyelim ki, herhangi bir vejetaryen gruba dahilsiniz ya da değilsiniz ve vegan beslenme size daha mantıklı ve doğru geliyor. Bu geçişi nasıl sağlayacaksınız?

Kendi deneyimlerime dayanarak yardımcı olabilirim haliyle. Tavsiyem de şu: Öncelikle tam geçiş yapmadan önce kısa bir deneme süreci yaşamanızda fayda var. Ben kendime bir haftalık bir süreç vermiştim. Kendimi ve bünyemi tanıdığım için, bir haftada kararımın belli olacağını düşünüyordum. Bir hafta vegan beslenecek ve duruma bakacaktım. Yalnızca dört gün beslendim ve aradaki farkı hissetmemek mümkün değildi. (Bu deneme süreci sırasında henüz lakto vejetaryendim.) Bir kaç gün sonra kesin kararımı vermiştim.

Benim geçişim çok hızlı, çok keskin oldu. Ama hayatta aldığım en iyi ve doğru karardır.

Siz belli bir süre deneyebilir sonra normal yaşam tarzınıza dönüp durumu inceleyebilirsiniz. Hatta dönem dönem vegan beslenme ile vücudu arıtabilirsiniz.

Karar size ait.

Ama unutmamak gereken bir konu daha var. Veganlık aslında yalnızca bir yaşam ve beslenme biçimi değil, hayat içindeki bir duruştur da. Yani etik bir tarafı da vardır. Vegan olmak da aslında tamamen bununla ilgilidir. Çünkü veganlar yukarıda da belirttiğim gibi beslenme konusunda nasıl titiz davranmak durumundalarsa, aynı zamanda yaşamın içinde de öyledirler, örneğin kürk, deri, yün, ipek, kuş tüyü, hayvanlar üzerinde denenmiş kozmetik ürünleri ve kimyasal ürünleri de kullanmazlar.

Ama inanın bu çok da zor bir şey değil. Zaten vegan olunca diğerleri de kendiliğinden geliyor.

Tek sorun gerekli ürünlere nasıl ulaşılacağı, yemek yaparken gereken bazı malzemelerin nasıl sağlanılacağı, ya da herhangi bir şeyin yerine neyin kullanılacağı ve belki de dışarıda yemek yiyeceklerin nelere dikkat etmesi gerektiği olabilir. Bu konuları da yaratıcı ve pratik zekanızı kullanarak çözebilirsiniz.

Gereken tüm bilgiler, tavsiyeler ve adresler için beni buradan takip etmeye devam edin.

Ne Tür Vejetaryensiniz?

Hangi tür vejetaryen olduğunuzu belirlemek istiyorsanız, ya da vejetaryen olmak istiyor ve size hangisinin uygun olduğunu araştırıyorsanız aşağıdaki liste belki biraz yardımcı olacaktır.

· VEGAN: Bu gruba dahil olanlar herhangi bir sebeple hayvansal kaynaklı hiçbir besini tüketmezler. Vejetaryenler et yemezlerken, veganlar kırmızı et, kümes hayvanları, balık dışında ayrıca yumurta, süt ve ürünleri (peynir, yoğurt), bal yemezler. Tereyağı veya yumurta ile yapılmış hamur ürünü, peynir altı suyu konulmuş hazır besinleri, süt ilavesiyle yapılmış margarinleri yemezler. Beslenmeleri tahıl, meyve, sebze, baklagiller, tohumlar ve fındık-fıstık bazlıdır. Ayrıca veganlar kürk, deri, yün, ipek, kuş tüyü, hayvanlar üzerinde denenmiş kozmetik ürünleri ve kimyasal ürünleri de kullanmazlar.
· LAKTO - OVO VEJETARYEN: Bu grup hayvansal kaynaklı besinlerden et, kümes hayvanları, balık yemezler, ama yumurta ve süt ürünlerini tüketirler. Genelde vejetaryenler bu grupta yer alır.
· LAKTO VEJETARYEN: Bu grup hayvansal kaynaklı besinlerden yalnızca süt ve süt ürünlerini tüketirler. Diğer hayvansal kaynaklı besinleri tüketmezler. (Bu tarza bazı uzmanlar süt ürünlerini içeren vegan beslenme adını verir.)
· OVO VEJETARYEN: Bu grup hayvan kaynaklı hiçbir ürün ve süt ürünlerini de tüketmez ama yumurta tüketir.
· PESKO VEJETARYEN: Bu grup et ve kümes hayvanlarını tüketmez, ama balık, süt ürünleri ve yumurta tüketir.
· YARI VEJETARYEN: Bu grup yalnızca kırmızı et tüketmez.
· POLLO VEJETARYEN: Bu grup yalnızca kanatlı hayvanları tüketir.
· FRUITARIAN: Bu grup botanik olarak sebze ve meyve grubuna giren sebze ve meyvelerle beslenirler. Tüketilerek tohumlarını yayan bitkileri kullanırlar.

Tüm bu gruplar içinde pesko, pollo ve yarı vejetaryen denen grupları gerçekte ne kadar vejetaryen kabul edersiniz bilemem ama bana sorarsanız vejetaryenlik değildir bu. Vejetaryenlik aslında gerçek anlamda vegan beslenmedir ve buna en yakın olan lakto vejetaryen beslenme. Hatta pek çok vegan diğer grupların mensuplarını vejetaryen kabul etmez.
Bunu tamamen kişisel bir görüş olarak alın.
Herkes kendi vicdanı ile yaşam tarzını belirleyecektir.