1 Kasım Dünya Vegan Günü

Sevgili Dostlar,

1 Kasım Dünya Vegan Günü Kutlu Olsun!

Vegan olmak demek hayatta etik bir duruşa sahip olmak demektir. Sağlıklı yaşamanın ötesinde hayvan haklarına, çevreye, doğaya en üst dereceden saygı duyuyor ve bunu uyguluyor olmak demektir.

Veganlık yalnızca vegan beslenmekle olmaz. Aynı zamanda giyim kuşam konusunda ve yaşamının her alanında dikkat etmek zorundadır bir vegan her şeye.

Bir veganın görevi ise, herkese veganlığı anlatmak ve bunun bir diyet olmadığını, yalnızca sağlık amaçlı yapılamayacağını, bunun hayatta bir duruş olduğunu, işin etik tarafını açıklamaktır.

Veganlık çok evrensel bir tavırdır!

Unutmayın: İnsanoğlu yaradılış olarak, doğası itibariyle asla ve asla etobur değildir.

Hayvanlar, çevre ve doğa için bir şey yapın. Çevrenizdekilere vegan yemekler sunun. Vegan olmayanlara bir vegan günü yaşatın. Vegan değilseniz de vegan gibi bir gün geçirin. Kendinizce bir güzellik yapın işte!

Vegan kalın!
Sevgiyle kalın!

Nükhet Everi

Tam Buğday Ekmeği

Malzeme:

* 500 gr tam buğday unu
* 2 küçük ölçek maya
* 1,5 küçük ölçek deniz tuzu
* 2,5 yemek kaşığı organik üzüm veya dut pekmezi
* 2 büyük ölçek zeytinyağı
* 3 büyük ölçek soya sütü
* 330 ml su

Hazırlanışı:

* Bir kabın içine tam buğday unu elekten geçirilerek kepekleri de dahil edilerek konur.
* Unun ortasına bir çukur açarak içine sırayla maya, deniz tuzu, soya sütü, üzüm veya dut pekmezi, zeytinyağı ve en son da su konur.
* Elle tüm malzemeler birbirine iyice karışana dek yoğurulur. Yaş bir hamur elde edilecektir. Arzu edilirse en fazla 50 gr daha un katılabilir.
* Elde edilen ekmek hamuru üstü örtülerek en az iki saat kadar sıcak bir köşede bekletilir.
* Kabarmış olan ekmek hamuru bir fırın kabına konur ve daha önceden ısıtılmış olan fırında 180 derecede 1,5 saat kadar pişirilir.
* Son yarım saat ya da kırkbeş dakikada fırının ısısını biraz düşürmekte fayda vardır. 150 derece olabilir.
* Ekmek piştikten sonra soğuması için dışarıda biraz bekletilir ve daha sonra kabından çıkartılır.

Neden Bu Tarif?

Diyeceksiniz ki, sen bu tarife benzeyen başka bir tam buğday ekmeği tarifi yazmıştın zaten. Doğrudur, ama zaman içinde değişiklikler yaparak ekmeklerimi de geliştiriyorum. Bu tarife harfiyen uyarsanız çok yumuşak ve inanılmaz lezzetli bir ekmek elde edeceksiniz. Evde yapılan ekmeğin keyfi bir başka oluyor. Sağlıklı ve tam vegan bir ekmek. Her şeyle de iyi giden, her yemeğe yakışan hatta inanır mısınız, pek çok yiyeceğin de lezzetini arttıran bir ekmek tarifi.

Benim Tavsiyem:

Bu tarifi mutlaka harfiyen uygulayın, o zaman harika bir sonuç alacağınızı göreceksiniz. Ben aslında ekmeklerim için İKEA'dan aldığım yuvarlak kalıbı kullanmayı seviyorum, şöyle hakiki köy ekmeği şekli çıksın diye ama bir kere de gene İKEA'dan aldığım dikdörtgen kek kalıbımı kullandım. İnanılmaz oldu sonuç. Nefis! Bu ekmeği her şeyle ve her şeyin yanında yiyebilirsiniz ama bence ekmeği ortaya ya da öne çıkartcaka tariflerle onu onurlandırabilirziniz. Picasso'nun domatesli ekmeği gibi mesela. Mutlaka bu ekmekle bir şeyler yapmak isteyeceksiniz. Bir hafta taptaze kalıyor ayrıca!

Bu arada, ekmeği illa ekmek makinasında yapmak isteyenler de olacaktır, onlar da tarife tam sadık kalırlarsa orta boy bir ekmek çıkacaktır. Tarif makinalara uyumludur. Ama gene de hatırlatırım, ben belki de Türkiye'de ilk ekmek makinası alanlardan biriyimdir. Gene de elde yapılan ekmeğin keyfine varmam vegan olma sürecimle orantılı. Hararetle tavsiye ederim, elde yapın!!!

Afiyet olsun!

Topik

Topik, çokkültürlü İstanbul mutfağının vegan örneklerinin en harikasıdır. Ermeni mutfağının olmazsa olmazlarından ve gözbebeği topik yapımı aslında oldukça zor olan bir mezedir, ama denemeye değer.

Elimde değişik pek çok tarif var. Zaman içinde onları da ekleyip bu bölümü güncelleyeceğim.

***
Topik, İstanbullular tarafından tadı çok bilinmese de Ermenilerin perhiz yemeklerinden biri. Yedi hafta süren Büyük Perhiz süresince et ve süt ürünleri yenmez, zeytinyağlı yemekler hazırlanır. Topik de bu perhiz yemeklerinden biridir. Tarif, 'Miftahü'l Tabbahin, İstanbul, 1876' adlı kitaptan, Araştırmacı-Yazar Turgut Kut tarafından çevrilmiştir. (Bu tarifi bize ulaşttıran Tarkan Aparı dostumuza teşekkürü borç bilirim.)


Malzeme:

* 1/2 kg nohut
* 1 su bardağı tahin
* 3 soğan
* kişniş
* dolmalık fıstık
* 1/2 demet maydanoz
* deniz tuzu
* karabiber
* tarçın
* yenibahar
* 20x20 boyutlarında 6 adet tülbent

Hazırlanışı:

* Nohut akşamdan ıslatılır. Suyu değiştirilip hafif yumuşayıncaya kadar haşlanır. Kabukları soyulup ezilerek püre haline getirilir.
* 3 kaşık tahin ve 1 tutam tuz eklenip iyice yoğurulur.
* Soğanlar soyulup halka şeklinde doğranır. Su dolu bir tencereye alınıp yumuşayıncaya kadar haşlanır. Soğanları süzülüp soğumaya bırakılır ve haşlama suyu saklanır.
* Maydanoz temizlenip kıyılır.
* Kalan tahin bir kaba alınır.
* Tuz, karabiber, yenibahar, kişniş, dolmalık fıstık ve maydanoz ilave edilip karıştırılır.
* Soğanlar eklenip tekrar karıştırılır.
* 20x20 cm ebadındaki tülbentler suyla ıslatılıp düz zemine yayılır. Üzerlerine nohut püresi paylaştırılıp 2-3 mm kalınlığında yayılır ve düzeltilir. Ortalarına tahinli soğandan paylaştırılıp tülbentler yukarı toplanır ve ağızları iple bağlanır.
* Bir tencerede su kaynatılıp nohut topları içine salınır ve 20-30 dakika pişirilir.
* Kaynar sudan çıkarıp soğanların haşlandığı suda soğuyana kadar bekletilir.
* Nohut topları tepsiye alınır. Tülbentler çıkartılıp servis tabağına yerleştirilir. Üzerlerine tarçın serpip servis yapılır.

Muzlu, Hurmalı, Cevizli Muffin

Malzeme:

* 1 ölçü kabı tam buğday unu
* 3/4 ölçü kabı ağartılmamış beyaz un veya damak tadına uygun başka bir un (çavdar, soya ya da yulaf unu gibi)
* 1 yemek kaşığı kabartma tozu
* deniz tuzu
* tarçın
* organik üzüm veya dut pekmezi
* 3 olgun muz
* 1/2 ölçü kabı soya sütü
* 1 elmanın püresi
* 8 hurma
* 1/4 ölçü kabı ceviz

Hazırlanışı:

* Unlar, kabartma tozu, bir çimdik deniz tuzu ve arzu edilen miktarda tarçın bir kaba konur.
* 1 elma rendelenir ve mutfak robotunda püre haline getirilir.
* 3 muz, elma püresi, soya sütü ve arzu edilen miktarda organik üzüm veya dut pekmezi (ben 6 yemek kaşığı koyuyorum) blender'dan geçirilir.
* Blender'daki muz karışımı kaptaki un karışımına eklenir ve iyice karıştırılır.
* Hurmalar minik minik doğranır, cevizler havanda dövülür (biraz ağıza gelecek şekilde) ve karışıma katılır.
* Malzeme 12 muffin kabına bölünür.
* Önceden 200 derecede ısıtılmış fırında takriben 40 - 45 dakika pişirilir. (Kürdanla kontrol edilir, kürdan temiz çıkıyorsa pişmiştir.)

Neden Bu Tarif?

Tatlıyla pek aram yoktur bilen bilir. Ama uzun zamandır canım tatlı olmayan tatlılar çekiyordu ne yalan söyleyeyim? Muffin kaplarına bakıp bakıp iç geçiriyordum. Geçenlerde bir mail aldım. Çok zarif bir bey benden tatlı tarifleri istiyordu. Ama içinde şeker ve reçel olmayan. Ben de bu tarifi buldum ama çok amerikanvariydi, bizim damak tadımıza uyarladım bazı değişiklikler yaparak. Oldukça da başarılı oldu. Çok basit bir tarif, uygulaması da kolay. Yumurtası, yağı, şekeri olmayan tatlı tariflerinden biri işte. Şimdi ben bunun değişik versiyonlarını deneyip yazacağım tabii ki. Bir de hatırlatma: Fotoğrafta gördüğünüzden daha koyu renk oluyor muffin.

Benim Tavsiyem:

Yukarıda verdiğim tarifteki miktarlara harfiyen uyarsanız tam 12 muffin elde edersiniz. Buna göre miktarı azaltıp çoğaltmak elinizde. Çünkü muffin kapları 6'lık ve 12'lik olarak bulunur genelde ve herkesin fırını farklı da olabilir, mini fırın, normal fırın gibi. Ya da fazla miktarda yapmak istemeyebilirsiniz. Bunun dışında tavsiyem 6 yemek kaşığı pekmez tam sınır miktarı. Ama herkes kendi isteğine göre tatlandırabilir malzemeyi. Bence fırına koymadan evvel karışımı bir tatmakta fayda var. Hangi malzemeden ne eksik anlaşılır. Ama muzu daha az ya da daha fazla koymayın. Unutmayın: Muzu yumurta yerine kullandım.

Şimdi bu tarifin farklı farklı versiyonlarını uygulayıp beğendiklerimi buraya yazacağım. Deneyip bana fikrinizi yazarsanız sevinirim.

Afiyet Olsun!

Havuç Suyu Çorbası

Malzeme:

* 1 ölçü kereviz suyu
* 2 ölçü havuç suyu
* 1 ölçü havuç püresi
* 1/2 avokado
* 1/2 avuç dereotu
* 2 orta boy domates (doğranmış)
* 1 ölçü arzuya göre seçilmiş sebze (salatalık, biber vs)
* 1/2 dilimlenmiş avokado (arzuya bağlı)

Hazırlanışı:

* Havuçların suyu çıkartılmadan püre halindeyken 1 ölçü bir kenara ayrılır.
* Havuç suyu avokado ve dereotuyla birlikte blenderdan geçirilir.
* Geriye kalan tüm malzeme bu karışıma eklenir ve blenderdan geçirilmez.

Neden Bu Tarif?

Çiğ tariflerin, fazla oynanmamış yemeklerin ne kadar sağlıklı oldukları konusunda sanırım herkes bilgi sahibidir. Bu da soğuk çorbalar içinde hem lezzetiyle hem de içindeki vitaminler ve vücuda sağladığı faydalarla çok iyi bir tarif. Hazırlaması kolay ve çok da besleyici.

Benim Tavsiyem:

Dikkat edilecek olursa ölçünün ne kadar olacağını belirtmedim. Bunu herkes yapılacak miktara göre kendi belirleyebilir. Unutulmaması gereken başka bir konu da, bu çorbanın pişirilmediği ve soğuk çorba olduğudur.

Afiyet Olsun!

Muzlu İçecek

Malzeme:

* 3 büyük muz
* 1 golden elma (arzuya göre başka bir elma türü de olabilir)
* 3 tutam kereviz yaprağı
* 1 ölçü kabı su (aşağı yukarı)

Hazırlanışı:

Tüm malzeme blender'dan geçirilir. İçeceğin yoğunluğu herkesin zevkine göre farklı olacağından, bu karışıma ne kadar su katılacağına da herkes kendine göre karar vermelidir.

Neden Bu Tarif?

Enerjiniz düştüğü zaman bir deneyin! Özellikle de spordan sonra müthiş faydalı.

Afiyet Olsun!

Tarkan'ın 'Ceviz ve Keten Tohumlu Humus' Tarifi

Malzeme:
* haşlanmış organik nohut (1 1/2 su bardağı kadar)
* haşlama suyundan bir çay bardağı kadar
* 1 yemek kaşığı çekilmiş keten tohumu
* organik ceviz (1/4 su bardağı)
* 1 - 2 diş soyulmuş sarımsak
* limon suyu (1/2 çay bardağı kadar)
* toz kimyon
* deniz tuzu
* kırmızı pul biber

Hazırlanışı:

* Robota sarımsakları koyulur, kıyılana dek çalıştırılır. Sonra cevizler eklenir, onlar da ufalana dek robot çalıştırılır.
* Nohut, keten tohumu ve haşlama suyu da ilave edilip iyice püre haline gelene dek çekilir, sonra limon suyu azar azar eklenir.
* Karışım iyice pürüzsüz hale gelene dek mutfak robotunda çekildikten sonra baharatlar eklenip bir parça daha karıştırılır.
* Karışım tadılıp, gerekirse kimyon ve limon suyu ilave edilir.

Neden bu tarif?

Omega 3 yağ asitlerince zengin ve klasik humusa göre farklı lezzette.

Benim Tavsiyem:

İster ekmeğinize sürüp yiyin, ister meze olarak servis yapın. Her türlü harika oluyor!

Afiyet Olsun!

Tarkan'ın 'Humuslu Dürüm' Tarifi

Malzeme:

* ev yapımı humus (bakınız "humus" tarifi)
* dürüm ekmeği (kepeklisi de olabilir)
* rendelenmiş bir küçük havuç
* kabuğu soyulup doğranmış domates
* marul yaprağı
* ince kıyılmış taze soğan
* deniz tuzu
* taze çekilmiş karabiber
* zeytinyağı

Hazırlanışı:

*Dürüm ekmeğinin her iki yüzü de tavada şöyle bir çevirilir.
* Humus arzu edildiği kadar (ne kadar bol o kadar lezzetli) ekmeğin üzerine sürülür.
* Marul yaprakları, rendelenmiş havuç, doğranmış domates, kıyılmış taze soğan da arzuya göre yerleştirilir.
* Tuz ve karabiber serpiştirilip son olarak soğuk sıkım zeytinyağı (bir kaşık kadar olabilir) şöyle bir gezdirilip, dürüm rulo halinde sarılır.
* Bıçakla ortasından ikiye kesip servis yapılır.

Benim Tavsiyem:

Bu dürüm farklı malzemeler kullanılarak da hazırlanabilir: dilimlenmiş organik avokado, soya filizi, halka doğranmış kırmızı biber ve arzuya bağlı başka yeşillikler (roka, radika, taze fesleğen gibi)

Afiyet Olsun!

Tarkan'ın 'Humuslu Sandviç' Tarifi

Malzeme:

* tam tahıllı ekmek (2 dilim)
* humus
* domates (kabuğu soyulup dilimlenmiş)
* salatalık (dilimlenmiş)
* marul
* roka
* maydanoz
* taze reyhan ya da fesleğen
* saf zeytinyağı

Hazırlanışı:

* Ekmeklerin üstüne humusu istediğiniz miktarda sürün.
* Ekmek diliminin üzerine marul yaprağı, 1-2 parça domates, 2-3 dilim salatalık, bir tutam maydanoz, birkaç yaprak roka ve yine birkaç yaprak reyhan ya da fesleğeni yerleştirin.
* Bir tatlı kaşığı kadar zeytinyağını gezdirip diğer ekmek dilimiyle sandviçinizi kapatın.
* Bir bıçak yardımıyla sandviçinizi çaprazlamasına kesin.
* İsterseniz yanına yine roka, domates, fesleğenden oluşan bir garnitür de hazırlayabilirsiniz.

Neden Bu Tarif?

Son derece hafif,mideyi yormayan,vitamin,mineral ve proteince zengin şahane bir akşam yemeği! Mutlaka deneyin.

Afiyet Olsun!

Tarkan'ın 'Humus' Tarifi

Sevgili dostum Tarkan epey bir zaman önce, tam da hergün felafel yiyerek acaba humus tarifi mi yazsam bloga diye düşündüğüm günlerde, annesinin humus tarifini yolladı bana, ama ben blogu birazcık tatile sokmuştum bu yüzden bugüne kaldı tarifi yayınlamak.

Tarkan'ın kaleminden aşağıdaki tarif...

Size çok sevdiğim bir tarifi, humus tarifini yolluyorum. Annem öyle güzel hazırlar ve sunar ki humusu hiç sevmeyenin bile ağzı sulanır, yiyesi gelir. Ben de annemin senelerin deneyimiyle hazırladığı humusu her defasında aynı çocuksu heyecanla yerim. Eskiden oldukça zahmetliymiş humus hazırlamak, oysa şimdi mutfak robotları yetişti imdadımıza, dakikalar içinde karıştırıp hazırlayıveriyor bir çok şeyi. Yani humus hazırlamak kimsenin gözünü korkutmasın, artık hakikaten çok kolay... Tarifi de kolay,hazırlaması da...
Yine ölçü vs. vermiyorum, göz kararı ve tabii damak tadı (herkese göre fark ediyor bu çok doğal olarak) ayarları size kalmış.

Malzeme:

* (organik) nohut (akşamdan ıslatılmış) -1/2 kg kadar
* (organik) tahin
* birkaç diş sarmısak
* birkaç adet sulu limon
* toz kimyon
* deniz tuzu
* süslemek için toz sumak, toz kırmızı biber

Hazırlanışı:

* Nohutu 2-3 su yıkayıp bir tencereye koyun, üstünü fazla fazla örtecek kadar su ilave edin ve kaynatmaya başlayın. Kısık ateşte 3 saat kadar iyice yumuşayana kadar pişirin (bazı nohutlar çabuk bazıları geç pişer, burada önemli olan nohutun iyice yumuşamış olması) ayıklayabildiğiniz kadar kabuklarını ayıklayın.
* Bu arada nohut haşlama suyundan bir miktar (mesela 1 çay bardağı kadar) ayırın.
* Nohutları, bir mutfak robotunda iyice macun haline getirin, sadece aroması çıkacak kadar (bu biraz da sizin arzunuza bağlı) birkaç diş ezilmiş sarmısağı da bu macuna ilave edin ve hatta robotta yapın bu işlemi ki sarmısaklar iyice nohutla karışsın.
* Bu arada yarım su bardağı kadar tahini ve birkaç limonun suyunu (2-3 adet olabilir) karışırıp nohut karışımına ekleyin.
* Toz kimyonu da döküp hepsini bir kaşık yardımıyla güzelce karıştırın.
* Humusu hazırlarken ara ara tadına bakarsanız sarmısak, tahin, limon suyu, kimyon ve deniz tuzu gibi malzemeleri ne ölçüde eklemeniz gerektiğini daha iyi kestirirsiniz.
* Özellikle limon suyunu ilave ettikten sonra macunun kıvamında biraz katılaşma olabilir, işte bu durumda ayırdığınız haşlama suyundan azar azar ilave edip olması gereken kıvamı ayarlamanızı tavsiye ederim.
* Humus hazır olduktan sonra bir kaba aktarın, üzerini toz kimyon, kırmızı biber ve sumakla süsleyin ve hafifçe saf zeytinyağı gezdirin. Ve ekmeklerinizi hazır edin!

Neden bu tarif?

Kim demiş vejetaryen ya da vegan mutfağı lezzetsizdir diye? Alın işte etin baştacı edildiği ortadoğu mutfağından dayanılmaz bir örnek, üstelik yüzde yüz vegan. Hazırladığınız humusu 3 gün buzdolabında saklayabilir, canınız çektikçe yiyebilirsiniz. Proteince zengin, kalp-damar dostu bir gıda. Susamın içerdiği kalsiyum, omega yağ asitleri de cabası.

Nükhet'in Notu:

Ben bu tarifi denedim ve çok başarılı oldu. Benim tavsiyem nohutları akşamdan tuzlu ılık suya yatırmanız. Bir de nohutların kabuklarını rahatça soyabilmek için pişirip suyunu süzdükten sonra ılıkken bir bezin arasında hafifçe ovalamak, bezi açtığınızda kabukların çoğunun çıkmış olduğunu göreceksiniz. Kabukları soymakla uğraşmak işi bayağı kolaylaşıyor bu durumda.


Afiyet Olsun!